Diwettha Dydhyow Antioghus Epifanes

1Yth esa myghtern Antioghus ow mos der an ughella ranndiryow pan glewas bos Elymais yn Persia sita a vri drefenn hy rychys yn arghans hag owr. 2Hy thempel o fest rych, hag ynno boklers owrek, lurigow, hag arvow gesys ena gans Aleksander mab Felip, myghtern Makedonia, an kynsa a reynyas war an Grekys. 3Ytho ev a dheuth hag a assayas kemmeres an sita ha'y ravna, mes ny'n jevo y wul, drefenn bos y dowl godhvedhys dhe dus an sita 4hag i a sevis orto yn batel. Yndella ev a fias alena yn galar meur rag dehweles dhe Babylon.

5Ena nebonan a dheuth dhodho yn Persia hag a dherivas bos fethys an luyow re alsa dhe bow Yuda, 6ha Lysias dhe vos di yn kynsa gans lu krev, mes ev dhe dreylya ha fia dhe'n fo a-rag an Yedhewon; ha'n Yedhewon dhe vones ha bos krev gans an arvow, proviansow ha preydhyow pals re gemmersens dhiworth an luyow re droghsons dhe'n dor; 7hag i dhe denna dhe'n dor an dra gasadow re dhrehavsa war an alter yn Yerusalem, hag i dhe dhrehevel fosow ughel a-dro dhe'n sentri par dell vedha kyns, hag ynwedh kera Beth-sur, y sita ev.

8Pan glewas an myghtern an nowodhow ma sowdhenys veu ha kryghyllys fest. Ev eth dh'y weli ha gyllys klav o gans ahwer, drefenn na hwarvia traow ragdho dell dowlsa. 9Y feu ena lies dydh, rag ahwer down a'n synsi heb lett, hag ev a dybis y vos ow merwel. 10Ytho ev a elwis y gowetha hag yn-medh ev dhedha, ‘Kosk re dhibarthas a'm dewlagas ha trogh yw ow holonn gans prederow. 11My a leveris dhymmo vy ow honan, “Pana ahwer ov vy devedhys dhodho! Hag yn pana liv meur ov vy beudhys! Rag hegar en ha meurgerys y'm galloes.” 12Mes lemmyn my a perth kov a oll an drogoberow a wrug yn Yerusalem. My a gemmeras oll an lestri a arghans hag a owr esa ena; ha heb ken my a dhannvonas dhe dhistrui trigoryon Yuda. 13My a woer y vos drefenn hemma yth yw devedhys warnav an drogow ma; hag otta, yth esov ow merwel a ahwer down yn bro astranj.’ 14Ena ev a elwis war Felip, onan a'y gowetha ha'y wrug rewler war oll y wlaskor. 15Ev a ros dhodho an diadem ha'y bows ha'n bysow-sel, gans awtorita dhe dhyski Antioghus y vab ha'y vaga rag may fe myghtern. 16An myghtern a verwis ena y'n kans, naw ha dew-ugensves blydhen.6:16 163 kyns Krist. 17Pan glewas Lysias bos an myghtern marow, ev a worras Antioghus mab an myghtern war an se dhe reynya. Lysias re'n magsa a-dhia y vabses; hag ev a'n henwis Ewpator.

Omsettyans Nowydh gans Syria

18Yn kettermyn an re y'n tour a besyas stroetha an Ysraelysi yn kyrghynn an sentri. Yth esens owth assaya gul drogow yn pub fordh, ha skoedhya an Jentilys. 19Ytho Yudas a erviras aga distrui, hag ev a guntellas oll an bobel dhe worra esedhva a-dro dhedha. 20I a omguntellas hag omsettya a-dro dhe'n tour y'n kans ha deg ha dew-ugensves blydhen,6:20 162 kyns Krist. hag ev a dhrehevis tylleryow rag tenna ha jynnow-esedhva. 21Mes re anedha a dhienkas a'n esedhva, ha re a'n Ysraelysi dhidhuw a junyas gansa. 22I eth dhe'n myghtern ha leverel, ‘Pes termyn y fyllydh gul gwirvreus ha diella agan breder? 23Lowen vedhen ow servya dha das, ow kerdhes war-lergh y eryow hag owth holya y worhemmynnow. 24Rag hemma mebyon agan bobel a omsettyas orth an tour hag i eth ha bos eskarek dhyn; dres hemma, i re ladhas kemmys ahanas re gachsons, hag i re byllas agan pythow. 25Ha nyns yw er agan pynn yn unnsel i dhe ystynn aga diwleuv, mes ynwedh erbynn oll an tiryow war aga oryon. 26Hag otta, i re gampyas hedhyw a-dro dhe'n tour yn Yerusalem rag y gemmeres; i re geras keffrys an sentri ha Beth-sur; 27ha marnas ty dh'aga lettya, i a wra traow hwath brassa ha ny yllydh aga lesta.’

28An myghtern a'n jevo sorr meur pan glewas hemma. Ev a guntellas oll y gowetha, kaslewydhyon y lu, ha'n re yn awtorita. 29Arvethesigyon a dheuth dhodho a wlaskordhow erell hag a ynysow an moryow. 30Niver y luyow o kans mil a droeslu, ugens mil a varghoglu ha dewdhek olifans warn ugens, prevys yn bresel. 31I a dheuth der Idumea hag a gampyas erbynn Beth-sur, ha batalyas lies dydh ha gul jynnow-esedhva; mes an Yedhewon eth yn-mes hag a loskas an re ma gans tan, hag a vatalyas yn fen.

An Vatel yn Beth-zakaria

32Ena Yudas a geskerdhas dhiworth an tour hag a gampyas yn Beth-zakaria, a-dal kamp an myghtern. 33Myttin a-varr an myghtern a sevis, ha wosa keskerdh uskis gans y lu war an fordh dhe Beth-zakaria, y lu a veu settys yn aray rag an vatel, hag i a hwythas an hirgern. 34I a dhiskwedhas dhe'n olifanses sugen grappys ha morennow dh'aga pareusi rag an vatel. 35Hag i a rannas an bestes yn mysk an bagasow a gasoryon; ryb pub best i a worras mil wour, ervys gans kaspowsyow ha gans basnettow a vrons war aga fenn; ha pymp kans marghek dewisys a veu apoyntys dhe bub best. 36I a sevis yn aga tyller dhe gyns plepynag mayth esa an best; plepynag mayth ella ev, i eth ganso, ha nevra ny'n gasens. 37War an olifanses yth esa touryow a brenn, krev ha gorherys; grogysys ens war pub best gans herness arbennik, ha war bubonan yth esa peswar gour ervys owth omladh alena, hag ynwedh y lewyer eyndek. 38Remenant an marghoglu a veu gorrys a bub tu war dhew denewen an lu dhe arvedh an eskar, hag i aga honan gwithys gans an bagasow a gasoryon. 39Pan wre an howl splanna war an skoesow a owr hag a vrons, an breow o enowys gansa hag a derlentri avel faglennow ow flammya.

40Rann a lu an myghtern o lesys war an breow ughel hag yth esa re anedha war an plen, hag i eth yn-rag yn sawder hag yn aray da. 41Kemmys a glewo an tros hag a veu gwrys gans keskerdhes an routh ha gans son aga arvow ow kweskel war-barth, a grena, rag an lu o fest bras. 42Mes Yudas ha'y lu a dheuth nes dhe'n vatel, ha hwegh kans gour a lu an myghtern a goedhas. 43Eleazar, henwys Avaran, a welas bos onan a'n bestes darbarys gans arvwisk ryel. Ughella o ages oll an bestes erell, hag ev a dhesevas an myghtern dhe vos warnodho. 44Ytho ev a ros y vewnans rag may sawya y bobel, ha may kaffa ragdho y honan hanow heb fin. 45Ev a boenyas ynter an bagasow a gasoryon rag mayth hettha dhodho; ev a ladhas tus dhe'n dyghow ha dhe'n kledh, hag i a dhibarthas a-ragdho dhe'n dhew du. 46Ev eth yn-dann an olifans, ha'y wana alena hag a'n ladhas, mes an olifans a goedhas dhe'n leur warnodho hag ena ev a verwis. 47Pan welas an Yedhewon an nerth ryel hag omsettyans tynn an luyow, i a gildennas.

An Esedhva a-dro dhe'n Tempel

48Re a lu an myghtern eth yn-bann dhe Yerusalem er aga fynn, ha'n myghtern a gampyas yn Yudi ha war venydh Sion. 49Ev a wrug kres gans tus Beth-sur, hag i a asas an sita, drefenn na's tevo sosten ena dredho may saffens yn esedhva, drefenn y vos blydhen sabotek dhe'n tir. 50Ytho an myghtern a gemmeras Beth-sur hag ev a worras gwithysi rag hy synsi. 51Ena ev a gampyas a-rag an sentri lies dydh. Ev a dhrehevis tylleryow rag tenna ha jynnow-esedhva, ha jynnow-hurlya rag tewlel tan ha meyn, jynnow rag tewlel sethow ha jynnow-hurlya. 52Ha gans hemma an Yedhewon a wrug jynnow bresel erbynn aga jynnow i, hag i a vatalyas lies dydh. 53Mes ny's tevo boes y'n lestri, rag y feu an seythves blydhen; an re a gavas sawder yn Yudi dhiworth an Jentilys re dhyb'sa remenant an provians re bia gesys. 54Nyns o marnas nebes gwer gesys y'n sentri, drefenn divoetter dhe wul maystri warnedha, hag i re beu skattrys, peub dh'y dyller y honan.

Syria a Brof Ambos Kres

55Ena Lysias a glewas bos Felip, neb re bia apoyntys gans myghtern Antioghus, hag ev hwath yn few, rag may fakka y vab dhe vos myghtern, 56re dhehwelsa a Persia hag a Media gans an gasoryon o gyllys gans an myghtern hag yth esa ev owth assaya dalghenna maystri war an rewl. 57Ytho distowgh ev a worhemmynnis omdenna, hag yn-medh ev dhe'n myghtern, dhe soedhogyon an lu ha dhe'n wer, ‘Dydh ha dydh yth en ha bos gwanna, agan boes yw skant, an tyller mayth omledhyn er y bynn yw krev, ha negys an wlaskor yw stroeth warnan. 58Lemmyn gwren akordya gans an dus ma, ha gul kres gansa ha gans oll aga henedhel, 59hag assentya ma's bewons herwydh aga laghys dell wrens kyns, rag yth o drefenn aga laghys a dhiswrussyn ni, i dhe serri ha dhe wul oll an traow ma.’

60An areth ma a blesyas an myghtern ha'n routers hag ev a dhannvonas dhe'n Yedhewon profyans a gres hag i a'n degemmeras. 61Ytho an myghtern ha'n gaslewydhyon a ros dhedha aga thi. War an ambosow ma an Yedhewon a asas an dinas. 62Mes pan entras an myghtern menydh Sion hag a welas fatell o an dinas mar grev, ev a dorras an ti re wrussa hag a worhemmynnis may fo terrys an fos yn-nans oll a-derdro. 63Ena yth eth yn unn fyski hag a dhehwelis dhe Antiogh. Ev a gavas Felip ow kwarthevya war an sita, mes ev a vatalyas orto hag a gemmeras an sita dre nerth.