Doniau Doethineb

1Gwrandewch, blant, ar gyfarwyddyd tad,

ac ystyriwch i chwi ddysgu deall.

2Oherwydd yr wyf yn rhoi i chwi hyfforddiant da;

peidiwch â gwrthod fy nysgeidiaeth.

3Bûm innau hefyd yn fab i'm tad,

yn annwyl, ac yn unig blentyn fy mam.

4Dysgodd yntau fi, a dweud wrthyf,

“Gosod dy feddwl ar fy ngeiriau;

cadw fy ngorchmynion iti gael byw.

5Paid ag anghofio na chilio oddi wrth fy ngeiriau.

Cais ddoethineb, cais ddeall;

6paid â'i gadael, a bydd hithau'n dy gadw;

câr hi, a bydd yn d'amddiffyn.

7Doethineb yw'r pennaf peth; cais ddoethineb;

â'r cyfan sydd gennyt, cais ddeall.

8Meddwl yn uchel ohoni, ac fe'th ddyrchefir ganddi;

fe'th anrhydedda, os cofleidi hi.

9Gesyd dorch brydferth ar dy ben,

a rhoi coron anrhydedd iti.”

10Fy mab, gwrando, a dal ar fy ngeiriau,

ac fe ychwanegir blynyddoedd at dy fywyd.

11Hyfforddais di yn ffordd doethineb;

dysgais iti gerdded llwybrau union.

12Pan gerddi, ni rwystrir dy gam,

a phan redi, ni fyddi'n baglu.

13Glŷn wrth addysg, a hynny'n ddiollwng;

dal d'afael ynddi, oherwydd hi yw dy fywyd.

14Paid â dilyn llwybr y drygionus,

na cherdded ffordd pobl ddrwg;

15gochel hi, paid â'i throedio,

tro oddi wrthi a dos yn dy flaen.

16Oherwydd ni allant hwy gysgu os na fyddant wedi gwneud drwg;

collant gwsg os na fyddant wedi baglu rhywun.

17Y maent yn bwyta bara a gafwyd trwy dwyll,

ac yn yfed gwin gormes.

18Y mae llwybr y cyfiawn fel golau'r wawr,

sy'n cynyddu yn ei lewyrch hyd ganol dydd.

19Ond y mae ffordd y drygionus fel tywyllwch dudew;

ni wyddant beth sy'n eu baglu.

20Fy mab, rho sylw i'm geiriau,

a gwrando ar fy ymadrodd.

21Paid â'u gollwng o'th olwg;

cadw hwy yn dy feddwl;

22oherwydd y maent yn fywyd i'r un sy'n eu cael,

ac yn iechyd i'w holl gorff.

23Yn fwy na dim, edrych ar ôl dy feddwl,

oherwydd oddi yno y tardd bywyd.

24Gofala osgoi geiriau twyllodrus,

a chadw draw oddi wrth siarad dichellgar.

25Cadw dy lygaid yn unionsyth,

ac edrych yn syth o'th flaen.

26Rho sylw i lwybr dy droed,

i'th holl ffyrdd fod yn ddiogel.

27Paid â throi i'r dde nac i'r chwith,

a chadw dy droed rhag y drwg.