Dafydd yn frenin ar Israel gyfan

(1 Cronicl 11:1-9; 14:1-7)

1Dyma’r rhai oedd yn arwain llwythau Israel i gyd yn dod i Hebron at Dafydd, a dweud wrtho, “Edrych, dŷn ni’n perthyn i’n gilydd. 2Ar un adeg, pan oedd Saul yn frenin, ti oedd yn arwain byddin Israel i ryfel a dod â nhw yn ôl adre. Mae’r ARGLWYDD wedi dweud wrthot ti, ‘Ti sydd i ofalu am5:2 ofalu am Hebraeg, “bugeilio”. Israel, fy mhobl i. Ti fydd yn eu harwain nhw.’” 3Felly pan ddaeth arweinwyr Israel i Hebron at Dafydd, dyma’r brenin yn gwneud cytundeb â nhw o flaen yr ARGLWYDD. A dyma nhw’n ei eneinio’n frenin ar Israel gyfan.

4Roedd Dafydd yn dri deg oed pan ddaeth yn frenin, a bu’n frenin am bedwar deg o flynyddoedd. 5Bu’n frenin ar Jwda yn Hebron am saith mlynedd a hanner, ac yna yn frenin yn Jerwsalem ar Jwda ac Israel gyfan am dri deg tair o flynyddoedd.

Dafydd yn concro Jerwsalem

6Aeth y brenin a’i filwyr i Jerwsalem i ymladd yn erbyn y Jebwsiaid (y bobl oedd yn byw yn yr ardal honno). “Ddoi di byth i mewn yma!” medden nhw. “Byddai hyd yn oed pobl ddall a chloff yn gallu dy droi di’n ôl!” Doedden nhw ddim yn credu y gallai Dafydd eu gorchfygu nhw. 7Ond llwyddodd Dafydd i ennill caer Seion (sef Dinas Dafydd). 8Roedd wedi dweud y diwrnod hwnnw, “Y ffordd mae rhywun yn mynd i goncro’r Jebwsiaid ydy drwy fynd i fyny’r siafft ddŵr. Dyna sut mae ymosod ar y ‘bobl ddall a chloff’ yna sy’n casáu Dafydd gymaint.” (A dyna sydd tu ôl i’r dywediad, “Dydy’r dall a’r cloff ddim yn cael mynd i mewn i’r tŷ.”)5:8 Dydy’r dall … i’r tŷ Falle fod yma gyfeiriad at Lefiticus 21:17-23.

9Aeth Dafydd i fyw i’r gaer, a’i galw yn Ddinas Dafydd. Dyma fe’n adeiladu o’i chwmpas, o’r terasau at y palas. 10Roedd Dafydd yn mynd yn fwy a mwy pwerus, achos roedd yr ARGLWYDD, y Duw hollbwerus, gydag e.

11Dyma Hiram, brenin Tyrus, yn anfon negeswyr at Dafydd. Anfonodd seiri coed a seiri maen gyda nhw, a choed cedrwydd, i adeiladu palas i Dafydd. 12Roedd Dafydd yn gweld mai’r ARGLWYDD oedd wedi’i wneud yn frenin ar Israel, ac wedi gwneud i’w deyrnas lwyddo’n fawr er mwyn ei bobl Israel.

13Wedi iddo symud o Hebron i Jerwsalem dyma Dafydd yn cymryd mwy o gariadon5:13 gariadon Mae’r gair Hebraeg yn air am feistres neu bartner cyfreithlon oedd ddim yn wraig i ddyn yn ystyr lawnaf y gair. a gwragedd, ac yn cael mwy o blant eto. 14Dyma enwau’r plant gafodd eu geni iddo yn Jerwsalem: Shammwa, Shofaf, Nathan, Solomon, 15Ifchar, Elishwa, Neffeg, Jaffîa, 16Elishama, Eliada ac Eliffelet.

Dafydd yn concro’r Philistiaid

(1 Cronicl 14:8-17)

17Pan glywodd y Philistiaid fod Dafydd wedi cael ei eneinio’n frenin ar Israel, dyma’u byddin gyfan yn mynd allan i chwilio amdano. Clywodd Dafydd am hyn, ac aeth i lawr i’r gaer.5:17 i’r gaer sef Adwlam mae’n debyg – 1 Samuel 22:1; 2 Samuel 23:14. 18Roedd byddin y Philistiaid wedi cyrraedd; roedden nhw ym mhobman drwy Ddyffryn Reffaïm.5:18 Reffaïm Dyffryn oedd ryw 3 milltir i’r de-orllewin o Jerwsalem. 19Dyma Dafydd yn gofyn i’r ARGLWYDD, “Ddylwn i fynd i ymladd yn erbyn y Philistiaid? Fyddi di’n gwneud i mi ennill?” Atebodd yr ARGLWYDD, “Dos i fyny, achos bydda i’n rhoi’r Philistiaid i ti.” 20Felly aeth Dafydd i Baal-peratsîm a’u trechu nhw yno. “Mae Duw wedi gwneud i mi dorri drwy fy ngelynion fel llifogydd o ddŵr,” meddai. A dyna pam wnaeth e alw’r lle hwnnw yn Baal-peratsîm.5:20 Baal-peratsîm sef “y meistr sy’n byrstio allan”. 21Roedd y Philistiaid wedi gadael eu heilun-dduwiau ar ôl, felly dyma Dafydd a’i ddynion yn eu cymryd nhw i ffwrdd.

22Ond dyma’r Philistiaid yn ymosod eto. Roedden nhw ym mhobman drwy Ddyffryn Reffaïm. 23A dyma Dafydd yn mynd i ofyn eto i’r ARGLWYDD beth i’w wneud. Y tro yma cafodd yr ateb, “Paid ymosod arnyn nhw o’r tu blaen. Dos rownd y tu cefn iddyn nhw ac ymosod o gyfeiriad y coed balsam. 24Pan fyddi’n clywed sŵn cyffro yn y coed, gweithreda ar unwaith. Dyna’r arwydd fod yr ARGLWYDD yn mynd o dy flaen di i daro byddin y Philistiaid.” 25Felly dyma Dafydd yn gwneud fel roedd yr ARGLWYDD wedi dweud wrtho, a tharo’r Philistiaid yr holl ffordd o Geba i gyrion Geser.