Gwisgoedd yr Offeiriaid

(Exodus 39:1-7)

1“Mae dy frawd Aaron a’i feibion, Nadab, Abihw, Eleasar ac Ithamar, i wasanaethu fel offeiriaid i mi. 2Rhaid i ti wneud gwisgoedd cysegredig i dy frawd Aaron – gwisgoedd hardd fydd yn dangos urddas y gwaith fydd yn ei wneud. 3Rwyt i siarad â’r crefftwyr gorau, sydd wedi’u donio gen i, iddyn nhw wneud urddwisg i Aaron fydd yn dangos ei fod wedi’i ddewis i wasanaethu fel offeiriad i mi.

4“Dyma’r gwahanol rannau o’r urddwisg sydd i gael eu gwneud: Y boced sydd i fynd dros y frest, effod, mantell, crys patrymog, twrban a sash. Mae’r dillad cysegredig yma i gael eu gwneud i dy frawd Aaron a’i feibion, fydd yn gwasanaethu fel offeiriaid i mi. 5Mae’r cwbl i gael eu gwneud o’r lliain main gorau, wedi’i frodio gydag edau aur, glas, porffor a coch. 6Mae’r effod i gael ei gwneud o’r lliain main gorau, wedi’i ddylunio’n gelfydd a’i frodio gydag edau aur, glas, porffor a coch. 7Mae dau strap i fynd dros yr ysgwyddau, wedi’u cysylltu i’r corneli, i’w dal gyda’i gilydd. 8Mae’r strap cywrain wedi’i blethu i fod yn un darn gyda’r effod, wedi’i wneud o’r lliain main gorau, ac wedi’i frodio gydag edau aur, glas, porffor a coch. 9Yna rwyt i gymryd dwy garreg onics a chrafu enwau meibion Israel arnyn nhw, 10yn y drefn y cawson nhw eu geni – chwech ar un garreg a chwech ar y llall. 11Mae crefftwr profiadol i grafu’r enwau ar y cerrig, yr un fath ag mae sêl yn cael ei wneud, ac yna eu gosod mewn gwaith ffiligri o aur. 12Yna cysylltu’r ddwy garreg i strapiau ysgwydd yr effod, fel cerrig coffa i bobl Israel. Bydd Aaron yn gwisgo’r enwau ar ei ysgwyddau o flaen yr ARGLWYDD. 13Mae’r ffiligri i gael ei wneud o aur, 14gyda dwy gadwyn o aur pur wedi’u plethu yn hongian o un i’r llall.

Y Darn ar frest yr Archoffeiriad

(Exodus 39:8-21)

15“Y darn sy’n mynd dros y frest fydd yn cael ei ddefnyddio i wneud penderfyniadau. Mae i gael ei gynllunio’n gelfydd gan artist, a’i wneud yr un fath â’r effod – allan o liain main wedi’i frodio gydag edau aur, glas, porffor a coch. 16Mae i’w blygu yn ei hanner i wneud poced 22 centimetr sgwâr. 17Wedyn mae pedair rhes o gerrig i’w gosod ynddo: y rhes gyntaf yn rhuddem, topas a beryl; 18yr ail res yn lasfaen, saffir ac emrallt; 19y drydedd res yn iasinth, calcedon ac amethyst; 20a’r bedwaredd yn saffir melyn, onics a iasbis. Maen nhw i gyd i gael eu gosod mewn gwaith ffiligri o aur. 21Mae pob carreg yn cynrychioli un o lwythau Israel, a bydd enw’r llwyth wedi’i grafu ar y garreg, yr un fath ag mae sêl yn cael ei gwneud. 22Yna mae cadwyni o aur pur wedi’u plethu i’w gosod arno. 23Yna gwneud dwy ddolen aur, a’u cysylltu nhw i’r corneli uchaf. 24Wedyn cysylltu’r ddwy gadwyn aur i’r dolenni hynny, 25a chysylltu pen arall y cadwyni i strapiau ysgwydd yr effod, ar y tu blaen. 26Wedyn gwneud dwy ddolen aur arall a’u cysylltu nhw i gorneli isaf y darn sy’n mynd dros y frest, ar yr ymyl fewnol agosaf at yr effod. 27Yna gwneud dwy ddolen aur arall a’u rhoi nhw ar waelod strapiau ysgwydd yr effod, wrth ymyl y gwnïad sydd uwchben strap yr effod. 28Mae dolenni’r darn dros y frest i gael eu clymu i ddolenni’r effod gydag edau las, i’w gadw uwchben strap yr effod, yn lle ei fod yn hongian yn rhydd. 29Felly pan fydd Aaron yn mynd i mewn i’r lle sanctaidd, bydd yn cario enwau llwythau Israel ar ei galon. Byddan nhw ar y darn dros y frest, fel cerrig coffa bob amser i bobl Israel. 30Yna mae’r Wrim a’r Thwmim28:30 Wrim a’r Thwmim Does neb yn hollol sicr beth oedd y rhain. Gallent fod wedi’u gwneud o bren, carreg neu fetel. Roedden nhw’n cael eu defnyddio rywsut i dderbyn atebion gan Dduw. i’w rhoi tu mewn i’r darn dros y frest sy’n cael ei ddefnyddio i wneud penderfyniadau.28:30 Numeri 27:21; Deuteronomium 33:8; Esra 2:63; Nehemeia 7:65 Byddan nhw ar galon Aaron pan fydd e’n mynd i mewn at yr ARGLWYDD. Mae Aaron i gario’r modd o wneud penderfyniadau dros bobl Israel ar ei galon bob amser pan fydd e’n mynd o flaen yr ARGLWYDD.

Gwisgoedd eraill yr offeiriaid

(Exodus 39:22-31)

31“Mae’r fantell sy’n mynd gyda’r effod i fod yn las. 32Mae lle i’r pen fynd drwyddo ar y top, gyda hem o’i gwmpas, wedi’i bwytho fel coler i’w atal rhag rhwygo. 33Wedyn gosod pomgranadau bach o gwmpas ymylon y fantell, wedi’u gwneud o edau las, porffor a coch. A gosod clychau aur rhyngddyn nhw – 34y clychau a’r ffrwythau bob yn ail. 35Mae Aaron i wisgo’r fantell yma pan fydd e’n gwasanaethu, a bydd sŵn y clychau i’w clywed wrth iddo fynd i mewn ac allan o’r Lle Sanctaidd o flaen yr ARGLWYDD, rhag iddo farw.

36“Yna gwneud medaliwn o aur pur, a chrafu arno y geiriau: ‘Wedi ei gysegru i’r ARGLWYDD’. 37Mae i gael ei glymu gydag edau las ar du blaen y twrban, 38ar dalcen Aaron. Bydd Aaron yn cymryd y cyfrifoldeb am unrhyw gamgymeriad sy’n cael ei wneud wrth gyflwyno’r offrymau sanctaidd mae pobl Israel wedi’u neilltuo i Dduw. Rhaid iddo wisgo’r medaliwn ar ei dalcen bob amser fel bod offrymau’r bobl yn dderbyniol.

39“Mae’r crys patrymog a’r twrban i gael eu gwneud o’r lliain main gorau, gyda’r sash wedi’i frodio.

40“Yna i feibion Aaron rhaid gwneud crysau, sashiau, a phenwisgoedd. Gwisgoedd hardd fydd yn dangos rhywbeth o urddas y gwaith fyddan nhw’n ei wneud.

41“Yna byddi’n arwisgo dy frawd Aaron a’i feibion, a’u heneinio, eu hordeinio a’u cysegru nhw i wasanaethu fel offeiriaid i mi.

42“Rhaid gwneud dillad isaf o liain iddyn nhw, i guddio eu cyrff noeth. Mae’r rhain i’w gwisgo o’r canol at y pen-glin. 43Rhaid i Aaron a’i feibion wisgo’r rhain pan fyddan nhw’n mynd i mewn i babell presenoldeb Duw, neu i weinyddu wrth yr allor yn y Lle Sanctaidd, rhag iddyn nhw bechu a marw. Dyma fydd y drefn bob amser, i Aaron a’i ddisgynyddion ar ei ôl.